Rozliczenie roczne czyli kiedy PIT 40, a PIT 11??

 

Niektórzy podatnicy po zakończeniu roku podatkowego mogą wybrać czy ze zobowiązania z podatku dochodowego od osób fizycznych rozliczą się sami czy też powierzą to płatnikowi. Osoby, które mają prawo rozliczyć się z podatku dochodowego na preferencyjnych warunkach, korzystając z ulg i rozliczeń bądź również otrzymują należności od więcej niż jednego płatnika, rozliczenie roczne dokonują sami na podstawie sporządzonych przez płatników PIT-ów 11, które informują o dochodach oraz pobranych zaliczkach.
   Natomiast płatnik za podatnika może dokonać rozliczenia rocznego tylko w określonych sytuacjach. Takie rozliczenie stosuje się głównie przy osobach zatrudnionych na podstawie umowy o pracę. Aby płatnik mógł za pracownika dokonać rozliczenia za 2016 rok, to podatnik przed 10 stycznia 2017 roku powinien pracodawcy dostarczyć oświadczenie PIT-12. Wtedy płatnik musi wywiązać się z obowiązku obliczenia rocznego podatku sporządzając PIT 40.

PIT 11, gdy podatnik rozlicza się samodzielnie

   Płatnik ma obowiązek sporządzić informacje PIT 11. W informacji PIT 11 wykazywane są kwoty przychodów uzyskane przez podatnika z poszczególnych źródeł, pobrane zaliczki na podatek dochodowy w ciągu roku oraz zastosowane koszty uzyskania przychodów. PIT 11 musi zawierać również informacje o pobranych składkach na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Jednakże samo pobieranie w roku podatkowym zaliczek na podatek dochodowy od uzyskanego przychodu nie decyduje o obowiązku sporządzenia informacji PIT 11. Warunkują o tym obowiązku uzyskane przez podatnika przychody zawierane w tej informacji. Płatnik ma obowiązek wykazać w PIT 11 przychód wraz z zastosowanymi kosztami uzyskania przychodu i podlegającymi odliczeniu składkami na ubezpieczenie społeczne, również wtedy, gdy zaliczka na podatek wynosi 0 zł.

Przychody jedynie z danego okresu

   W informacji PIT 11 za dany rok podatkowy wykazywane są należności, które stanowią przychód z danego roku. W rezultacie w informacji PIT 11 za 2016 rok płatnik powinien zawrzeć tylko te przychody, które zostały otrzymane przez podatnika bądź pozostawione mu do dyspozycji w 2016 roku. Będą to przychody opodatkowane, gdyż w PIT 11 nie uwzględnia się przychodów wolnych od podatku oraz przychodów od których zaniechano poboru podatku (zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej).

   Wyjątkiem są przychody zwolnione z opodatkowania uzyskane za granicą oraz pochodzące ze środków bezzwrotnej pomocy zagranicznej. Dodatkowo płatnik jest zobowiązany wykazać w tej informacji dochody zwolnione z podatku na podstawie umów międzynarodowych lub umów o unikaniu podwójnego opodatkowania. Tyczy się to dochodów do których stosuje się w zakresie opodatkowania tzw. metodę wyłączania z progresją, przy której dochód uzyskany za granicą w Polsce jest zwolniony z podatku, ale powinien być ujęty przez podatnika do ustalenia stopy procentowej zgodnie z którą będzie obliczany podatek należny od dochodu uzyskanego w Polsce.

Koszty oraz składki ubezpieczeniowe

   W PIT 11 płatnik musi wykazać faktycznie zastosowane koszty uzyskania przychodów. W rezultacie może mieć miejsce sytuacja, w której w informacji tej znajdą się również koszty te przyjęte przez płatnika bez względu na przyczynę w wysokości niższej lub wyższej od rocznych limitów ustalonych w art. 22 ust 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Kiedy koszty rzeczywiście zastosowane różnią się od kosztów uzyskania przychodów rzeczywiście przysługujących podatnikowi, podatnik jest zobowiązany rozliczyć je w ramach obowiązujących limitów sporządzając roczne zeznanie podatkowe.

   Poza kosztami i przychodami w PIT 11 płatniki uwzględnia również składki na ubezpieczenie zdrowotne i społeczne. Jednak w tej informacji powinien je ująć w kwotach, w których podatnik ma prawo odliczyć od dochodu i od podatku. Z tego powodu składki zdrowotne należy wykazać w wysokości nieprzekraczającej 7,75%  podstawy wymiaru. Natomiast nie ma obowiązku ujmowanie w tej informacji składek odprowadzonych do ZUS-u.

PIT 40 rozliczenie dokonane przez płatnika

   Koszty faktyczne lub zryczałtowane

   W rocznym rozliczeniu podatku PIT 40 podatnik ujmuje przychody i koszty ich uzyskania za rok podatkowy, za który jest sporządzane rozliczenie czyli tak samo jak ma to miejsce w informacji PIT 11. Jeśli chodzi o koszty to są zazwyczaj koszty zryczałtowane, które podlegają limitowaniu. Jeśli podatnik był zatrudniony na podstawie jednej umowy o pracę u danego pracodawcy, zryczałtowane roczne koszty uzyskania przychodów w wysokości podstawowej nie mogą przekraczać w rozliczeniu rocznego limitu tj.    1 335 zł. Jednak jeśli umów było więcej niż jedna, wtedy limit rocznych kosztów uzyskania przychodów wynosi 2 002,05 zł. Natomiast zryczałtowane podwyższone koszty pracownicze nie mogą przekroczyć kwoty 1 668,72 zł oraz 2 502,56 zł. Z kolei u pracowników korzystających z praw autorskich (w ramach umów cywilnoprawnych oraz umów o prace) roczne koszty uzyskania przychodów nie mogą przekroczyć kwoty 42 764 zł.
   Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych u niektórych podatników daje możliwość zastosowania w PIT 40 koszty w wysokości rzeczywiście poniesionych wydatków. Jest to możliwe tylko wtedy, gdy koszty te są rzeczywiście wyższe od rocznych zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodów i równocześnie dojazd do miejsca pracy odbywa się za pomocą środków transportu kolejowego, promowego, autobusowego lub komunikacji miejskiej. Ponadto poniesione wydatki na dojazd powinny zostać udokumentowane imiennymi biletami okresowymi.

Odliczenie i doliczenie stosowane przez płatnika

   W  PIT 40 płatnika odlicza od dochodu składki pobrane w ciągu roku na ubezpieczenie społeczne oraz kwoty zrealizowanych zwrotów nienależnie pobranych świadczeń, które wcześniej powiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, jeśli nie zostały świadczenia te potrącone od dochodu przy poborze zaliczki. Do podatku należy doliczyć otrzymany zwrot, poprzednio zapłaconych i odliczonych składek na ubezpieczenie zdrowotne.

   

Forma przekazania, a termin złożenia

   Płatnicy, którzy sporządzają PIT 11 jak i PIT 40 są zobowiązani dostarczyć te PIT-y do urzędu skarbowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej. Dokumenty te należy złożyć do końca lutego roku następnego następującego po roku podatkowym, który jest rozliczany.
   Zasada ta ma jeden wyjątek polegający na tym, że niektórzy podatnicy mogą sporządzić PIT-y te w formie papierowej. Możliwość taka jest tylko wtedy, gdy płatnik składa dokumenty te za maksymalnie pięciu podatników oraz nie dokonuje tego za pośrednictwem biura rachunkowego. Wtedy jednak płatnik z obowiązku przekazania PIT-ów do urzędu skarbowego musi wywiązać się do końca stycznia następnego roku po roku podatkowym, który rozlicza. W związku z tym tacy płatnicy rozliczenie za 2016 r. muszą złożyć do wtorku 31 stycznia 2017 roku.
   Skrócony termin przekazania do urzędu skarbowego w formie papierowej dokumentów  PIT 11 i PIT 40 nie oznacza skrócenia terminu przekazania podatnikom tych dokumentów. Dokumenty te muszą zostać przekazane podatnikom do końca lutego następnego roku po roku podatkowym, który jest rozliczany. W związku z tym podatnicy rozliczenie za 2016 r. muszą otrzymać do 28 lutego 2017 roku.

Zobowiązani do sporządzenia PIT 40 są:

• zakłady pracy zobowiązane do obliczania oraz pobierania w ciągu roku zaliczek na podatek dochodowy od osób, które otrzymują od tych zakładów przychody ze stosunku pracy, stosunku służbowego, pracy nakładczej bądź spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakład pracy, a w spółdzielniach pracy wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej;

• jednostki organizacyjne uczelni, zakłady pracy, placówki naukowe oraz inne jednostki wypłacające stypendiów;

• osoby prawne i jednostki organizacyjne, które wypłacają renty i emerytury z zagranicy;

• centrum integracji społecznej pobierającej zaliczki na podatek dochodowy od wypłaconych integracyjnych świadczeń, motywacyjnej premii integracyjnej, przyznanych na podstawie ustawy o zatrudnieniu socjalnym.

PRZYKŁAD

Pan Zdzisław był zatrudniony w 2016 roku u jednego pracodawcy na podstawie dwóch umów o prace. Natomiast Pan Ryszard był zatrudniony u tego samego pracodawcy na podstawie jednej umowy o prace.Obydwóm Panom wynagrodzenie za prace było wypłacane od stycznia do października ostatniego dnia miesiąca. Natomiast za okres od październiak do grudnia wynagrodzenie zostało wypłacone 28 grudnia 2016 roku. W związku z tym Ci pracownicy w 2016 roku w  10 miesięcach otrzymali wynagrodzenie za 12 miesięcy.

   Pracodawca płacąc Panu Zdzisławowi wynagrodzenie z dwóch umów o prace przy obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy stosował podwojone koszty uzyskania przychodu, które wynoszą 222,50 zł (111,25*20). W dokumencie PIT 11 za 2016 rok zostaną wykazane koszty o łącznej kwocie 2 225 zł (222,50 zł *10 miesięcy). Pan Zdzisław ma obowiązek w zeznaniu rocznym ograniczyć koszty uzyskania przychodu i rozliczyć je w ramach rocznego limitu to jest 2 002,05 zł.

    Panu Ryszardowi w PIT 11 pracodawca mimo przepracowanych przez niego 12 miesięcy liczy koszty uzyskania przychodu z 10 miesięcy, w których została dokonana wpłata zaliczki na podatek dochodowy. To jest 1112,50 zł kosztów uzyskania przychodów (111,25 zł*10 miesięcy). Pan Ryszard ma jednak prawo w zeznaniu rocznym zastosować koszty ze wszystkich 12 miesięcy to jest 1335 zł (12miesiecy * 111,25zł).