Prawa pracownicy w ciąży

 Prawo pracy w Polsce chroni zdrowie kobiet w ciąży. Należy im się przerwa w pracy na czas zleconych badań lekarskich, mają prawo również odmówić wyjazdu w delegacje nie ponosząc przy tym żadnych nieprzyjemnych konsekwencji, a ich stosunek pracy jest objęty szczególną ochroną przed rozwiązaniem umowy ze strony pracodawcy.

Ochrona pracownic w ciąży

   Kobiety w ciąży, które pracują zawodowo mają rozbudowaną ochronę pracy. Ochrona ta zawiera ochronę przed szkodliwą dla zdrowia pracą oraz ograniczeniem możliwości zatrudnienia. Od czasu, kiedy pracownica przedstawi pracodawcy świadectwo lekarskie stwierdzające stan ciąży, ma prawo do korzystania z wszelkich uprawnień wynikających z przepisów prawnych. Poniżej najważniejsze uprawnienia dla kobiet w ciąży wynikające z przepisów.

Szczególna ochrona stosunku pracy

   Kobiety w czasie ciąży objęte są szczególną ochroną przed rozwiązaniem umowy o pracę z inicjatywy pracodawcy. Pracodawca nie ma prawa rozwiązać umowę o pracę ani jej wypowiedzieć w czasie ciąży, chyba że powstaje przyczyna wyjaśniająca rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownika i  zakładowa organizacja związkowa reprezentująca pracownice wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy. Natomiast umowa o prace na czas określony bądź na czas wykonywania konkretnej pracy lub na okres próbny dłuższy niż 1 miesiąc, która wygasa po upływie 3 miesiąca ciąży ulega przedłużeniu do dnia porodu.

Czas pracy

Kobiety w ciąży nie można zatrudniać:

• w porze nocnej - pracodawca, który zatrudnia pracownice w czasie nocny na okres ciąży jest zobowiązany zmienić rozkład czasu pracy, aby pracownica mogła wykonywać swoje obowiązki w czasie dnia, jeśli nie ma takiej możliwości lub jest to niecelowe, pracodawca powinien przenieść pracownice do innej pracy, której nie trzeba wykonywać w porze nocnej
• w godzinach nadliczbowych jest to bezwzględny zakaz i dotyczy pracy w godzinach nadliczbowych również z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy jak i z konieczności przeprowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony zdrowia ludzkiego lub życia, ochrony środowiska lub mienia, bądź usunięcia awarii,
• w przerywanym czasie pracy

Wymiar czasu pracy pracownicy w ciąży nie może przekroczyć 8 godzin.

Praca przy monitorach ekranowych

   Pracownica w ciąży może pracować przy monitorze ekranowym, ale praca ta nie może przekroczyć 4 godzin na dobę. Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996 r. w sprawie wykazie prac szczególnie szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia kobiet w załączniku do tego rozporządzenia wskazują, że obsługa monitorów ekranowych przez kobiety w ciąży nie może być dłuższa niż 4 godziny. Dlatego należy obniżyć ilość godzin pracy kobiety w ciąży do 4 godzin. 

  W celu zrozumienia pojęcia monitora ekranowego, należy opierać się na rozporządzeniu z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny prascy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe.

   Zgodnie z tym rozporządzeniem przez monitor ekranowy należy rozumieć urządzenie służące, wyświetlaniu informacji w trybie graficznym lub alfanumerycznym, bez względu na metodę uzyskiwania obrazu.

Dodatek wyrównawczy

   W przypadku wystąpienia jakiś zmian w warunkach pracy, przeniesienia do innej pracy, bądź zmniejszenia czasu pracy, które wpływają na zmniejszenie wynagrodzenia pracownicy w ciąży należy się dodatek wyrównawczy.

np. 

   Kobieta w ciąży pracuje przy monitorze ekranowym 8 godzin, a ilość godzin do przepracowania w przypadku kobiet w ciąży nie może przekroczyć 4 godzin. Za nieprzepracowany czas powyżej 4 godzin, kobiecie należy się wynagrodzenie jakie dostawałaby, gdyby w tym czasie pracowała. 

Badania lekarski

   Pracodawca ma obowiązek pracownicy w ciąży udzielić zwolnienia od pracy na badania lekarskie dotyczące ciąży, jeśli nie ma możliwości przeprowadzenia tych badań poza godzinami pracy. Zwolnienie obejmuje czas na dojazd, przeprowadzenie samych badań, a także inne czynności związane z badaniami. Pracownica na czas nieobecności w pracy z tego tytułu zachowuje prawo do wynagrodzenia.